بررسی اثر زنجبیل در کنترل تهوع و استفراغ حاد ناشی از شیمی درمانی

چکیده مقدمه: تهوع و استفراغ فاز حاد، یکی از شایع‌ترین عوارض در طی 24 ساعت اول پس از شیمی‌درمانی در بیماران مبتلا به سرطان است. این مطالعه با هدف تاثیر زنجبیل بر تهوع و استفراغ حاد ناشی از شیمی‌درمانی انجام گرفته است. روش بررسی: این کارآزمایی بالینی تصادفی سازی شده، شاهددار، سه گروهی و سه سوکور از اردیبهشت تا آذر سال 1392 در مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی تهران بر روی 43 بیمار مبتلا به سرطان پستان که تحت شیمی‌درمانی یک روزه بوده و از تهوع ناشی از آن رنج می‌بردند انجام شد. پس از کسب رضایت‌نامه، نمونه‌ها به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و مداخله قرار گرفتند. گروه مداخله کپسول-های 500 میلی‌گرمی زنجبیل را علاوه بر رژیم ضد‌تهوع روتین که شامل آمپول دگزامتازون و متوکلوپرامید و کپسول اپرپیتانت بود، یک ساعت قبل از شیمی‌درمانی تا پنج روز پس از آن، دو بار در روز به فاصله هر دوازده ساعت مصرف کردند و گروه کنترل فقط رژیم روتین را دریافت نمودند. برای سنجش اثر کپسول‌ها از یک پرسشنامه سه قسمتی شامل مقیاس دیداری استفاده شد و در نهایت تجزیه و تحلیل با توجه به ریزش افراد، با استفاده از آمار استنباطی مدل لگ خطی با تابع پواسون و تی زوجی بر روی داده‌های 30 نفر از بیماران انجام گرفت. یافته‌ها: میانگین ± انحراف معیار سن نمونه‌ها در هر دو گروه مداخله و کنترل 7.43±40.33 سال بود. یافته‌ها حاکی از آن است که زنجبیل بر روی شدت تهوع تاثیری ندارد (p=0.238) در حالی‌که بر روی کاهش تعداد موارد تهوع (p=0.013) و تعداد موارد استفراغ (p=0.896) موثر است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که مصرف یک گرم زنجبیل در پنج روز اول شیمی‌درمانی بر روی شدت تهوع تاثیری ندارد در صورتی‌که باعث کاهش تعداد موارد تهوع و تعداد موارد استفراغ در فاز حاد می‌شود.